Srbija obeležava Dan primirja u znak sećanja kada je 1918. potpisivanjem kapitulacije Nemačke u železničkom vagonu u francuskom mestu Kompijenj okončan Prvi svetski rat

 Sećanje na 11. novembar 1918. godine, kada je potpisano primirje u Prvom svetskom ratu – u Srbiji i mnogim zemljama širom sveta slavi se kao Dan primirja.

U francuskom gradu Kompjenju, u specijalnom vagonu maršala Ferdinanda Foša, 11. novembra 1918. godine u 11.00 potpisano je primirje u Prvom svetskom ratu.

Primirjem iz vagona sile Antante i Nemačka okončale su sukob pre 105 godina. Ipak, tu nije bio kraj.

Pregovori o uslovima mirovnog sporazuma su nastavljeni, a potom i dogovoreni, ali tek Versajskim mirom 28. juna 1919. godine, Prvi svetski rat je i zvanično okončan.

Ulazak srpskih vojnika u Skoplje

Dan primirja se obeležava u isto vreme u svim glavnim gradovima država pobednica, poput, pored Srbije, i Velike Britanije, Francuske, Italije, Rusije, SAD, Novog Zelanda, Belgije.

U do tada najstrašnijem sukobu koji je svet video, prema podacima Konferencije mira u Parizu 1919, Srbija je izgubila 1.247.435 ljudi, odnosno 28 odsto celokupnog stanovništva koje je imala po popisu iz 1914. godine. Od tog broja poginulo je ili umrlo od rana i epidemije 402.435 vojnika.

Karikatura iz 1918 - kraj Velikog rata

Dan primirja u Prvom svetskom ratu se kao državni praznik u Srbiji proslavlja od 2012. godine.

Amblem Dana primirja čine motiv cveta Natalijine ramonde i motiv trake Albanske spomenice.

Cvet feniks – Natalijina ramonda

Simbol praznika je Natalijina ramonda - cvet feniks, jer i kada se potpuno osuši – može ponovo da oživi posle kiše ili malo zalivanja.

Ime je dobila po kraljici Nataliji – Ramonda nathaliae.

Samo tridesetak biljnih vrsta ima tu osobinu. Ramonda je otkrivena tridesetih godina XIX veka u Španiji, ali ju je kao novu vrstu otkrio Josif Pančić 1874. godine. Nazvao ju je ramonda serbika (Ramonda serbica).

Natalijina ramonda

Sava Petrović, lekar na dvoru kralja Milana, otkrio je deset godina posle Pančića, da na Balkanu postoji još jedna vrsta sa drugačijim listovima. Nazvao ju je po kraljici Nataliji – Ramonda nathaliae, Natalijina ramonda.

Danas je ovaj cvet, zbog neobične osobine da oživi i nakon potpunog sušenja, simbol izdržljivosti srpske vojske u Prvom svetskom ratu, ali i simbol stradanja srpskog naroda koji je posle toga uspeo da obnovi svoju državu.

Albanska spomenica: Svojim ratnim drugovima Aleksandar, za vernost otadžbini

Albanska spomenica, medalja za spomen na povlačenje srpske vojske preko Albanije, uspostavljena je 5. aprila 1920. godine ukazom prestolonaslednika princa-regenta Aleksandra Karađorđevića u tada već novoj državi – Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca.

Albanska spomenica

Na aversu medalje, ispod orla, nalazi se medaljon uokviren lovorovim vencem sa profilom glave Aleksandra Karađorđevića i natpisom: SVOJIM RATNIM DRUGOVIMA ALEKSANDAR. Na reversu je natpis u tri reda: ZA VERNOST OTADŽBINI.

(RTS)